วันจันทร์ที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2559

ยาอบสมุนไพร สูตรบำบัดสุขภาพฉบับภูมิปัญญาท้องถิ่น

ยาอบสมุนไพร สูตรบำบัดสุขภาพฉบับภูมิปัญญาท้องถิ่น
ภูมิปัญญาการดูแลสุขภาพแบบไทย ๆ เป็นเอกลักษณ์และไม่เป็นสองรองใคร หนึ่งในนั้นก็คือ ยาอบสมุนไพร ที่ใช้พืชสมุนไพรมารักษาอาการเจ็บป่วยได้หลายโรค
ประเทศไทยช่างโชคดีที่มีพืชสมุนไพรปลูกกันอยู่ทั่วประเทศ และได้มีการนำพืชเหล่านั้นมาพัฒนาหาวิธีดูแลสุขภาพและรักษาโรคแบบฉบับภูมิปัญญาชาวบ้าน ซึ่งก็ได้ผลดีจนน่าสนใจ อย่างเช่นการอบยาสมุนไพร
ยาอบ เป็นการใช้ไอน้ำและความร้อนพาตัวยาและน้ำมันหอมระเหยจากสมุนไพรไปสัมผัสผิวหนัง แทรกซึมผ่านเยื่อบุเข้าสู่ร่างกายของคนไข้ และผ่านเข้าทางลมหายใจที่สูดเข้าไปด้วย ทำให้ตัวยาสามารถออกฤทธิ์ได้ทั่วร่างกายในเวลาอันรวดเร็ว ช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย เป็นการเยียวยาบำบัดอีกวิธีหนึ่งที่ใช้ได้ผลดีกับคนที่มีอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ
การอบสมุนไพรในแต่ละชุมชนจะมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างกัน ทั้งชนิดของสมุนไพรวิธีการ และอุปกรณ์ที่ใช้กักไอน้ำร้อนไว้สำหรับการอบ ในแต่ละท้องถิ่นยิ่งเรียกยาอบในชื่อต่าง ๆ เช่น ยาอุ๊ป ยาฮม เป็นต้น
การอบสมุนไพรมีหลากหลายรูปแบบตามภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น การต้มสมุนไพรอยู่ภายนอก แล้วต่อท่อเข้าไปยังห้องอบ การนำหม้อยาที่เดือดเข้าไปตั้งอยู่กับผู้ป่วยภายในกระโจมต้มอบ สุ่มไก่ หรือผ้าห่มผืนหนา ๆ การนำหม้อต้มยาที่ต้มจนเดือดดี แล้วตั้งไว้ได้แคร่ นำผ้าล้อมไว้ทั้งสี่ด้าน เพื่อให้ไอร้อนลอยขึ้นสัมผัสผู้ป่วยที่นอนห่อผ้าอยู่บนแคร่ หรือการนำสมุนไพรมาตำคั้นน้ำผสมกับน้ำเปล่าให้ได้ปริมาณ 1 กระป๋อง นำมาราดลงบนก้อนหินที่เผาจนร้อน เพื่อให้เกิดไอขึ้นภายในสุ่มไก่


วิธีการอบ
1. นำสมุนไพรมาล้างให้สะอาด มัดเป็นกำหรือย่อยขนาดตามสูตร
2. นำสมุนไพรลงต้มในน้ำจนเดือด
3. ให้ผู้ป่วยเช็ดตัวด้วยน้ำอุ่นเพื่อเปิดรูขุมขนแล้วนั่งในกระโจมกับหม้อต้มที่เดือดแล้ว
4. ในรายที่ไม่เคยอบมาก่อน ให้อบครั้งละ 15 นาที จำนวน 3 รอบ ผู้ที่อบเป็นประจำ ให้อบครั้งละ 20 นาที จำนวน 2 รอบ
5. ระหว่างพักให้สังเกตอาการผู้ที่เข้าอบว่ามีอาการเวียนศีรษะ และหายใจไม่สะดวกหรือไม่ หากมีอาการดังกล่าวควรหยุดอบ ระหว่างพักให้ผู้ป่วยรับประทานน้ำอุ่น อาจผสมเกลือลงในน้ำเล็กน้อยเพื่อป้องกันการเสียเกลือแร่


ยาอบนั้นมีอยู่มากมายหลายตำรับ และใช้รักษาอาการได้หลากหลาย โดยตัวยาสมุนไพรหลัก ๆ คือ สมุนไพรที่มีกลิ่นหอม สมุนไพรรสเปรี้ยว สมุนไพรที่มีฤทธิ์ลดการอักเสบ คล้ายกับที่ใช้ในยาประคบ
สมุนไพรหลักสำคัญ ๆ ในตำรับยาอบได้แก่ ใบหนาด ใบเปล้า รองลงไปคือ ตะไคร้ ไพล มะกรูด และสมุนไพรที่มีกลิ่นหอมพวกพืชตระกูลส้ม เช่น ส่องฟ้า มะกรูด ส้มโอ สมุนไพรที่มีรสเปรี้ยว เช่น ใบมะขาม ใบส้มป่อย และสมุนไพรที่ใช้รักษาอาการต่าง ๆ เช่น ผักบุ้ง ดอกปีบ เป็นต้น นอกจากนี้ยังใส่เกลือในปริมาณเล็กน้อยด้วย
เรื่อง ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร
สนใจอบสมุนไพรที่บ้าน ทำได้ด้วยตัวเอง 
โทร 081-6347716 , 081-6168859
ไลน์ kaidaow1 , ufai_kaidaow